به نقل از «جماران»

کوروش احمدی، دیپلمات بازنشسته: هماهنگی بین شماری از کشورها برای رهگیری پرتابه های ایران قابل تامل است/ احیا بازدارندگی ایران به میزان موفقیت پاسخ بستگی دارد/ احتمال ماجراجویی بیشتر نتانیاهو وجود دارد

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۶۰۰۷

پایگاه خبری جماران، سارا معصومی: ساعاتی پس از پاسخ غافلگیرانه جمهوری اسلامی ایران به حمله رژیم اسرائیل به یکی از اماکن دیپلماتیک متعلق به ایران در دمشق، پایتخت سوریه ، ایالات متحده تلاش کرده متحد قدیمی اما دردسرآفرین خود را از پاسخ مستقیم نظامی بازدارد.

در همین راستا رسانه های غربی به رهگیری اکثر پهپادها و پرتابه هایی که از سوی ایران پرتاب شده اشاره کرده و آن را نشانه موفقیت آمیز نبودن پاسخ ایران دانسته اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این روایت اما تاثیری در تحلیل های جاری درباره تاثیر پاسخ ایران بر معادله های امنیتی و نظامی آتی در منطقه نداشته است.

کوروش احمدی، دیپلمات بازنشسته و کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به پرسش های جماران بر این باور است که هنوز برای تحلیل تاثیرات این عمل و عکس العمل میان ایران و اسرائیل زود است و شرایطی که در چند روز آتی در تاثیرپذیری از این رخداد شکل خواهد گرفت می تواند راهنمایی برای حفظ یا تغییر راهبرد جمهوری اسلامی ایران در منطقه باشد.

 

واکنش جمهوری اسلامی ایران به حمله رژیم اسرائیل به ساختمان بخش کنسولی ایران در دمشق را چطور ارزیابی می کنید؟ تا پیش از این حمله بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که ایران به منظور پرهیز از رویارویی مستقیم با اسرائیل دست به حمله مستقیم نخواهد زد و شاید این مسأله را به نیروهای نیابتی خود واگذار کند. دیدیم که تصمیم در تهران چیز دیگری بود . فکر می کنید چرا چنین جمع بندی در ایران برای حمله مستقیم صورت گرفت؟

تا ساعاتی قبل از شروع حمله، تصور من هم این بود که منطقا مقامات ما نباید تصمیمی برای حمله مستقیم به خاک اسرائیل گرفته باشند. این را به سایت انتخاب هم گفته بودم. البته این شاید بیشتر یک آرزو و ترجیح بود و مقامات ما هم به سرعت نادرستی نظر مرا ثابت کردند و آن آروز را برباد دادند. اشتباه من و امثال من که چنین آرزوها و ترجیحاتی داشتیم شاید این بود که تنها شرایط عینی را مبنای استدلال قرار داده بودیم و نخواسته بودیم شرایط ذهنی را و اموری مانند پرستیژ و فشار پایگاه اجتماعی و مانند اینها را وارد معادله کنیم.

و اما برای اینکه به یک جمع بندی در مورد دلایل تصمیم به حمله مستقیم، فکر می کنم باید قدری صبر کنیم تا فضا روشن تر شود. به هر حال، فرض بر این بود که ایجاد اختلال در نقشه های احتمالی نتانیاهو و جریان راست افراطی در اسرائیل لازم بود.

به علاوه، با وجود محور مقاومت و نزدیکی اکثر اعضای این محور به قلمرو اسرائیل، شاید آنها در موقعیت بهتری برای واکنش بودند. اما اینکه چرا حداقل در جریان حمله ایران، کنشی از جانب آنها دیده نشد، سوال مهمی است که برای پاسخ به آن باید مدتی صبر کنیم. آیا آنها احساس خطر می کردند؟ آیا مثلا حزب الله به خاطر شرایط لبنان اکراه داشت که ریسک درگیر کردن لبنان در جنگی دامنه دار را بپذیرد؟ آیا دیگران توان کافی برای انجام اقدامی موثر و تحمل عواقب آن را نداشتند؟ آیا آنچه که در توان داشتند را طی شش ماه قبل انجام داده و بیشتر از آن در توانشان نبود؟

به هر حال اینها سوالات مهمی است که به آینده دکترین امنیتی جمهوری اسلامی در منطقه نیز مربوط می شود. یعنی باید روشن شود که در آینده راهبرد قبلی باید ادامه یابد یا راهبردی جدید اتخاذ شود.  

 

در چند ساعت اخیر برخی با توجه به ماهیت حمله ایران و نتیجه که رهگیری اکثر پهپادها و پرتابه ها توسط اسرائیل و متحدانش بوده عملیات ایران را از منظر فنی و نظامی چندان موفق نمی دانند. همزمان برخی همین میزان از حمله و تشر را هدف جمهوری اسلامی عنوان کرده اند. ارزیابی شما از جزئیات این حمله چیست؟ آیا ایران با چنین طراحی به دنبال کاستن از ریسک جنگ گسترده تر با اسرائیل بود؟

از روایت طرفین راجع به نتیجه حمله مطلع هستیم و می دانیم که هر دو طرف خود را پیروز رویارویی دیشب عنوان می کنند. یک طرف می گوید موفقیت این حمله ورای انتظار بوده و طرف مقابل مدعی است که 99 درصد پرتابه ها را رهگیری کرده است. بطور طبیعی بعد از یک چنین تحول عظیمی با جنگ روایت ها مواجه می شویم که حداقل از نظر تاثیر بر افکار عمومی کم از اصل واقعه ندارد. یک چیزی که حداقل تا این حد انتظارش نمی رفت، همآهنگی بین شماری از کشورها برای رهگیری پرتابه های ایران بود. شواهدی وجود دارد که حتی در فضای برخی کشورهای مسیر اقداماتی برای رهگیری انجام شده بود. روشن نیست که آیا مقامات نظامی و سیاسی ایران انتظار این را داشته اند یا خیر؟!

به هر حال، سوال مهم این است که چنین حمله ای که انجام شد، آیا توانسته است بازدارندگی ایران را اعاده و تقویت کند یا خیر و این بستگی به میزان موفقیت عملیات انجام شده دارد. بعلاوه، نتیجه این عملیات می تواند تاثیرات قابل توجهی نیز روی رویکرد کشورهای منطقه در قبال ایران داشته باشد.

 

مهم ترین پرسش این است که فکر می کنید اسرائیل با توجه به توصیه امریکا مبنی بر عدم پاسخگویی به این حمله ایران و تاکید واشنگتن مبنی بر اینکه در چنین عملیاتی کنار شما نخواهیم بود چه تصمیمی می گیرد؟

اینکه آمریکا و شخص بایدن بر اینکه اسرائیل نباید در مقام واکنش به حمله ایران بربیاید، تحول بسیار مهمی بود و می تواند مهمترین عامل بازدارنده در برابر واکنشی تهاجمی از طرف اسرائیل باشد. مقامات دولت اسرائیل قطعا نمی توانند نسبت به این موضع گیری آمریکا بی تفاوت و بی اعتنا باشد. از آن سو عواملی وجود دارد که دولت اسرائیل را در جهت انجام حمله ای علیه ایران سوق می دهد. موقعیت نتانیاهو شاید در رأس این عوامل باشد. او به عنوان یک راست افراطی و آدمی که همیشه متمایل به تجاوز نظامی بوده، اکنون بهانه ای به دست آورده برای دست زدن به اقدامی که سالها منتظر آن بوده است.

عامل دیگر بحران دامنه دارد غزه و بن بستی است که اسرائیل گرفتار آن شده است. فشار بین المللی بر نتانیاهو در ارتباط با غزه که طی دو سه ماه گذشته در حال افزایش بوده، فاکتور مهم دیگری است. مشکلات نتانیاهو در داخل اسرائیل نیز به گونه ای است که با توجه به بحران غزه راه خروجی از آن برای دولت کنونی در افق مشهود نیست. نتانیاهو ممکن است تصور کند که با ادامه جنگ با ایران می تواند با یک تیر چندین نشان را  درارتباط با بحران ها و بن بست های فوق الذکر بزند. ل

ذا اگر فشار آمریکا و اروپا بر روی او موثر نشود، ممکن است دست به ماجراجویی جدیدی بزند

 

تاثیر این رویارویی مستقیم بر جنگ غزه را چگونه ارزیابی می کنید؟

آنچه مسلم است این است که فعلا این رویارویی جنگ غزه را به محاق برده و سکونی را یا نوعی آتش بس غیر رسمی در آن جبهه ایجاد کرده است. مهمترین تصمیمی که تل آویو در رابطه با غزه باید بگیرد این است که با نادیده گرفتن خواست جامعه بین المللی دست به حمله علیه رفح بزند یا خیر.

از طرفی، مسأله این است که اگر به رفح حمله نکند، آن سه هدفی را که نتانیاهو برای خود در غزه تعیین کرده، هرگز تحقق نخواهند یافت. وضعیت در رابطه با ایران، فعلا این فرصت را به اسرائیل داده تا تصمیم گیری بسیار پر دردسر از این جهت را به تعویق بیاندازد

 

در چندساعت اخیر در داخل این اقدام به دفاع مشروع تعبیر شده و در خارج از ایران به حمله نظامی که باید محکوم شود. ایا انچه که دیشب اتفاق افتاد از نظر حقوق بین الملل قابلیت طرح به عنوان دفاع مشروع را دارد؟

در اینکه حمله اسرائیل به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق عملی متخلفانه و تجاوزکارانه ذیل بند 4 ماده 2 منشور بود و محکوم است، تردیدی نیست. البته در این رابطه دولت سوریه برای مقابله و شکایت مقدم بود، چرا که تجاوز در درجه اول متوجه قلمرو سوریه شده بود و دولت سوریه متعهد به حفاظت از سفارت ایران بود. البته ایران که بخشی از سفارتش هدف حمله قرار گرفت و شماری از مقامات عالیرتبه اش ترور شدند، می توانست شاکی و خواستار محکومیت متجاوز توسط شورای امنیت باشد. از نظر حقوق بین الملل ما «اصل دفاع از خود» به شرح مندرج در ماده 51 منشور ملل متحد را داریم. البته اگر بخواهیم وارد جزئیات این ماده و بحث های حقوقی شویم، نظرات موافق و مخالف بسیار است.

منبع: جماران

کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی حمله اسرائیل به ایران در سوریه حمله ایران به اسرائیل انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی جمهوری اسلامی حمله مستقیم حمله ایران پرتابه ها حمله ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۶۰۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فارن افرز: احتمال شکل گیری ائتلاف منطقه ای اعراب و اسرائیل علیه ایران چقدر است؟

نشریه آمریکایی "فارن افرز" با انتشار مقاله ای به تغییر فضای ژئوپلتیک منطقه پس از حمله تلافی جویانه اخیر ایران به اسرائیل پرداخته و امکان شکل گیری یک ائتلاف ضدایرانی با حضور اسرائیل و کشورهای عربی با مشارکت آمریکا و غرب را مورد بررسی قرار داده است.

به گزارش عصرایران، در این مقاله آمده است:

هنگامی که ایران در 13 آوریل بیش از 300 موشک و پهپاد را به سمت اسرائیل پرتاب کرد، دولت اردن به دفع حمله ایران کمک کرد. گزارش‌های اولیه رسانه‌ها حاکی از آن بود که چندین کشور عربی دیگر در دفاع از اسرائیل مشارکت کرده‌اند، تلاش‌هایی که آنها بعدا آن را رد کردند.

 با این وجود، گروهی از رهبران اسرائیل و همچنین برخی ناظران در واشنگتن، این اقدامات را نشانه‌ای از یک تغییر بزرگ تفسیر کردند. تغییری با این پیش فرض که این کشورهای عربی، در صورت ادامه تشدید درگیری اسرائیل با ایران، طرفدار اسرائیل خواهند بود. 

سپهبد "هرزی هالوی" رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل، اعلام کرد که حمله ایران "فرصت های جدیدی برای همکاری در خاورمیانه ایجاد کرده است." موسسه مطالعات امنیت ملی، یک اندیشکده پیشرو اسرائیلی نیز اعلام کرد که "ائتلاف منطقه‌ای و بین‌المللی که در رهگیری پرتاب‌های ایران به سمت اسرائیل مشارکت داشت، پتانسیل ایجاد یک اتحاد منطقه‌ای علیه ایران را نشان می‌دهد."

پس از پاسخ اسرائیل به حمله ایران با یک حمله نسبتا محدود به تاسیسات نظامی در ایران، "دیوید ایگنِیشس"، ستون نویس واشنگتن پست، اظهار داشت که اسرائیل "مانند رهبر یک ائتلاف منطقه ای علیه ایران رفتار می کند." او نوشت: "به نظر می‌رسد که اسرائیل با پاسخ نظامی ملایم خود به ایران، منافع متحدان عربش در این ائتلاف رادر نظر گرفت. متحدانی همچون عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اردن که همگی در عملیات رهگیری پرتابه های ایرانی علیه اسرائیل به طور مخفی و آشکار مشارکت کردند.

به نظر این ستون نویس واشنگتن پست، این یک "تغییر پارادایم بالقوه برای اسرائیل"است، تغییری که به خاورمیانه "شکل جدیدی" می‌بخشد.
با این حال، این ارزیابی‌ها بیش از حد خوش بینانه به نظر می رسند و نمی‌توانند پیچیدگی چالش‌های منطقه را درک کنند. مطمئنا، با توجه به ماهیت بی‌سابقه تنش نظامی بین اسرائیل و ایران در ماه آوریل امسال، استراتژی آینده اسرائیل علیه ایران ممکن است ملاحظات منطقه‌ای را بیشتر در نظر بگیرد.

 اما واقعیت‌های منطقه که مانع همکاری اعراب و اسرائیل می‌شود، تغییر قابل توجهی نکرده است. حتی قبل از حمله حماس در 7 اکتبر و متعاقب آن جنگ اسرائیل علیه غزه، کشورهای عربی که توافقنامه 2020 "ابراهیم" را امضا کردند و عادی سازی با اسرائیل را پذیرفتند، از حمایت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از گسترش شهرک سازی های اسرائیل در کرانه باختری و تلاش وزرای راست افراطی کابینه او برای شکننده کردن وضعیت موجود در اورشلیم ناامید شده بودند. 

مجموعه ای از حملات مرگبار شهرک نشینان اسرائیلی به فلسطینی ها در شهرهای کرانه باختری در بهار سال 2023 به تنش های منطقه ای دامن زد. پس از آغاز عملیات نظامی اسرائیل در غزه در ماه اکتبر، که موجی از اعتراضات مردمی را در سراسر خاورمیانه برانگیخت، رهبران عرب در حمایت آشکار از اسرائیل تردید بیشتری پیدا کردند، زیرا می دانستند که همکاری آشکار می تواند به مشروعیت داخلی آنها لطمه بزند.

هیچ چیز درباره واکنش اعراب به این دور از رویارویی ایران و اسرائیل نشان نمی دهد که مواضع سابق آنها تغییر نکرده است. گروهی از دولت‌ها که بسیاری از اسرائیلی‌ها به طور تقلیل از آنها به عنوان "اتحاد سنی" یاد می‌کنند، در واقع همچنان به دنبال متعادل کردن روابط خود با ایران و اسرائیل، حفاظت از اقتصاد و امنیت خود و مهمتر از همه، جلوگیری از یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر هستند. 

آنها همچنین احتمالا پایان دادن به جنگ فاجعه بار در غزه را بر رویارویی با ایران در اولویت قرار خواهند داد. با این حال، با افزایش تنش بین ایران و اسرائیل، اشتیاق کشورهای عربی برای تسریع در ادغام منطقه‌ای اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به تمایل اسرائیل برای پذیرش تشکیل یک کشور فلسطینی بستگی دارد.

پیش از حمله 13 آوریل ایران به اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی اطلاعاتی درباره این حمله قریب الوقوع را با ایالات متحده به اشتراک گذاشتند. سپس فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) از این اطلاعات برای هماهنگی پاسخ خود با اسرائیل و سایر شرکا استفاده کرد.

 اردن به هواپیماهای نظامی آمریکا و بریتانیا اجازه ورود به حریم هوایی این کشور را داد تا پرتابه های ایرانی را متوقف کرده و مستقیما حملات ایران را رهگیری کنند. گزارش‌های اولیه رسانه‌ها، به‌ویژه در ایالات متحده و اسرائیل، تأکید کردند که اسرائیل موفق شده با تلاش‌های منطقه‌ای گسترده، حمله تهران را خنثی کند.

اما به زودی مشخص شد که نقش اعراب در دفع حمله ایران محدود بوده است. هم عربستان سعودی و هم امارات به صراحت هرگونه کمک نظامی مستقیم به اسرائیل را تکذیب کردند. مقامات اردنی نیز از مشارکت خود برای حفاظت از منافع خود دفاع کردند. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، با تاکید بر اینکه کشورش برای کمک به اسرائیل اقدامی نکرده است، اعلام کرد که "امنیت و حاکمیت" اردن "بالاتر از همه ملاحظات" قرار دارد.

تلاش هایی که کشورهای عربی برای مقابله با ایران انجام دادند، تقریبا به طور قطع ناشی از تمایل به حفظ روابط آنها با ایالات متحده بود، نه برای همسویی بیشتر با اسرائیل. از زمانی که اسرائیل عملیات خود را در غزه آغاز کرد، رهبران عرب از اینکه جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده موفقیت بیشتری در مهار رفتار اسرائیل در غزه کسب نکرده است، از کاخ سفید ناامید شده‌اند، اما آنها همچنان به دنبال تعمیق همکاری خود با واشنگتن هستند چون هیچ منبع جایگزینی برای نوع امنیتی که از ایالات متحده دریافت می کنند، نمی بینند.

در ماه‌های اخیر، کشورهای عربی خلیج فارس و همچنین مصر و اردن به تشویق واشنگتن برای کمک به مدیریت پویایی‌های امنیتی خاورمیانه، مهار فعالیت‌های مخرب ایران و جلوگیری از یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر ادامه داده‌اند. پایان دادن به جنگ در غزه همچنان یک اولویت فوری منطقه ای است و کشورهای عربی در حال کار برای یک طرح صلح با دولت بایدن هستند. رهبران عربستان همچنان معتقدند که یک معاهده دفاعی دوجانبه با ایالات متحده باید بخشی از هر گونه توافق عادی سازی آینده رابطه آنها با اسرائیل باشد و امارات به تلاش خود برای مذاکره درباره توافقنامه دفاعی خود با دولت بایدن ادامه می دهد.

با این حال، در همان زمان، کشورهای حوزه خلیج فارس اکنون تعامل نزدیک تری با تهران دارند. آنها به خوبی می دانند که تقابل آنها با ایران آنها را در معرض خطر قرار می دهد. در سال 2019، پس از خروج دونالد ترامپ از برجام، تهران بی ثباتی را در سراسر خلیج فارس گسترش داد، به کشتی ها در نزدیکی بنادر امارات حمله کرد و برای اولین بار حملات دقیقی را علیه تاسیسات نفتی عربستان انجام داد. پس از امضای توافقنامه ابراهیم از سوی امارات و بحرین نیز تهران به صراحت به این 2 کشور هشدار داد که حضور نظامی اسرائیل در خلیج فارس خط قرمزی برای ایران خواهد بود.

خیلی قبل از حمله حماس در 7 اکتبر، کشورهای عربی به طور کلی تصمیم گرفته بودند که بهترین راه برای کاهش خطر یک ایران که به طور فزاینده تهاجمی تر می شود، تلاش برای نزدیکی به تهران است. 

بر همین اساس امارات و عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود با ایران را به ترتیب در سال های 2021 و 2023 احیا کردند. از 7 اکتبر، این کشورها همراه با بحرین و عمان، پیام‌ها و هشدارهایی را بین ایران و اسرائیل مخابره کرده و برای مدیریت تنش‌ها پیشنهادهایی رامطرح کرده اند. دو روز پس از حمله ایران در 13 آوریل، وزیر امور خارجه مصر با همتایان ایرانی و اسرائیلی خود به منظور مهار تنش تلفنی تماس گرفت.

علایق آینده

در ماه‌های آینده، کشورهای عربی احتمالا تلاش خواهند کرد تا این اقدام متعادل کننده را حفظ کنند و از همه طرف‌ها به خویشتنداری دعوت کنند و از اقدامات تهاجمی بیشتر اسرائیل فاصله بگیرند. اگر تشدید تنش بین ایران و اسرائیل ادامه یابد، آنها احتمالا تمایل کمتری به حمایت از عملیات اسرائیل خواهند داشت. هزینه های داخلی آنها برای حمایت آشکار از اسرائیل احتمالا با گذشت زمان افزایش خواهد یافت، به ویژه اگر نیروهای اسرائیلی به سمت رفح حرکت کنند، شهری در جنوب غزه که صدها هزار فلسطینی در آن پناه گرفته اند و اسرائیل مدعی است که حماس پایگاهی مستحکم در آنجا دارد.

با وجودی که بسیاری از کشورهای عربی نگرانی های مشترکی با اسرائیل در مورد فعالیت های منطقه ای ایران، به ویژه حمایت این کشور از شبه نظامیان غیردولتی دارند، اما کشورهای عربی خلیج فارس، به تجربه دریافته اند که باز کردن گفتگوهای مستقیم دیپلماتیک، اعمال فشار با انگیزه‌های اقتصادی و انجام دیپلماسی پنهان با تهران امن‌ترین راه‌ها برای حفاظت از منافع آنها و جلوگیری از تشدید درگیری است. 

هر چقدر هم که درگیری ایران و اسرائیل تشدید شود، کشورهای عربی احتمالا از این اشکال تعامل عقب نشینی نخواهند کرد. تلاش های آنها برای عادی سازی روابط با ایران از زمان آغاز جنگ غزه سرعت گرفته است، در حالی که تلاش ها برای عادی سازی روابط آنها با اسرائیل متوقف شده است.

در تلاش برای ترغیب اسرائیل به تفکر فراتر از جنگ غزه، عربستان سعودی همچنان چشم‌انداز عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل را به شرط تعهد تل آویو به مشارکت در فرایند سیاسی با هدف تشکیل یک کشور فلسطینی، منوط کرده است. 

با این حال، اسرائیل این درخواست های عربستان را نادیده گرفته است، شاید به دلیل اطمینان بیش از حد به این مساله که پس از پایان جنگ در غزه، روند عادی سازی می تواند از همان جایی که متوقف شد ادامه یابد. عادی سازی بیشتر روابط اعراب و اسرائیل در این شرایط بعید است. 

کشورهای عربی به همکاری با واشنگتن در زمینه دفاع موشکی ادامه خواهند داد، اما این همکاری مستلزم هماهنگی مستقیم با اسرائیل نیست. همچنین به این زودی ها به سطح یک اتحاد رسمی دفاعی نزدیک نخواهد شد. این امر مستلزم همسویی بهتر سیستم‌های دفاعی کشورهای عربی و همچنین اعتماد بسیار بیشتر بین طرفین است، که هر دوی این موارد در خاورمیانه وجود ندارد و ایجاد آن زمان می‌برد.

کشورهای عربی، به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، از تلاش‌های اسرائیل برای تنزل دادن توانایی‌های نیابتی ایران استقبال خواهند کرد. اما آنها به احتمال زیاد با هرگونه حمله مستقیم به ایران که می‌تواند چشم‌انداز اقتصادی شکننده منطقه را بی‌ثبات کند یا به حمله متقابل ایران در خلیج‌فارس منجر شود، مخالفت خواهند کرد. 

با وجود اینکه کشورهای عربی علاقه مند به حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن هستند، اما آنها نمی خواهند به بلوکی بپیوندند که آشکارا علیه ایران و حامیان جهانی آن مانند روسیه کار می کند. آنها ترجیح می دهند روابط چندجانبه منطقه ای و جهانی خود را متعادل کنند، نه اینکه در یک مسیر یکطرفه پل ها را پشت سر خود خراب کنند.

با وجود این محدودیت‌ها، کشورهای عربی می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از تشدید بیشتر تنش بین ایران و اسرائیل ایفا کنند. تقویت خطوط ارتباطی بین دو کشور - و ایجاد خطوطی برای مدیریت بحران - بیش از هر زمان دیگری حیاتی است و دقیقا به همین دلیل است که تعدادی از کشورهای عربی روابط خود را همزمان با ایران و اسرائیل تقویت کرده‌اند، آنها می‌توانند از این روابط برای تشویق به خویشتن‌داری و کمک به انتقال پیام‌ها بین دو طرف استفاده کنند و در صورت شروع درگیری‌ها برای جلوگیری از درگیری یا کاهش آسیب تلاش کنند.

 در درازمدت، برای ایجاد ثبات در منطقه، کشورهای خاورمیانه باید سکویی برای گفتگوهای منظم ایجاد کنند که برای مشارکت ایران و اسرائیل باز باشد. حملات اخیر که ایران و اسرائیل را در آستانه جنگ قرار می دهد، تنها نشان می دهد که چقدر نیاز به چنین گفت وگویی ضروری شده است.

اما جهان باید انتظارات خود را برای همکاری نزدیکتر بین کشورهای عربی و اسرائیل کاهش دهد. همکاری کاملا فنی که کشورهای عربی و اسرائیل اخیرا در زمینه‌های مورد علاقه مشترک از جمله انرژی و تغییرات آب و هوا داشته‌اند، احتمالا ادامه خواهد داشت. 

با این حال، به این زودی ها گردهمایی‌های منطقه‌ای پرمخاطب که آشکارا تعامل سیاسی کشورهای عربی با اسرائیل را تبلیغ می‌کنند، در کار نخواهد بود مگر اینکه اسرائیل به جنگ خود با غزه پایان دهد.

 تا آن زمان، تلاش کشورهای عربی برای حفظ روابط اقتصادی خود با اسرائیل نیز محدود خواهد بود. یک استراتژی کوتاه‌مدت واقع‌بینانه‌تر، حمایت از توانایی آن‌ها برای میانجی‌گری و جلوگیری از درگیری‌های آینده بین ایران و اسرائیل را در اولویت قرار خواهد داد.

 

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: نگاه دولت های عربی به درگیری ایران و اسراییل گفت و گوی دیدنی اعراب درباره رویارویی ایران و اسرائیل (فیلم)